Διακαινήσιμος Εβδομάς

Διακαινήσιμος εβδομάδα, ή Εβδομάδα Διακαινησίμου  λέγεται η εβδομάδα που αρχίζει  μετά από την Κυριακή του Πάσχα και τελειώνει  την Κυριακή του Θωμά

 Η κάθε ημέρα της εβδομάδος  ονομάζεται  ως εξής:

Η Δευτέρα της Διακαινησίμου.

Η Τρίτη της Διακαινησίμου.

Η Τετάρτη  της Διακαινησίμου.

Η Πέμπτη  της Διακαινησίμου.

Η Παρασκευή  της Διακαινησίμου .

Το Σάββατο  της Διακαινησίμου.

Και η Κυριακή του Θωμά.

Η ονομασία Διακαινήσιμος εβδομάδα οφείλεται πιθανότατα στο γεγονός ότι κατά τη νύχτα του Μεγάλου Σαββάτου προς Κυριακή του Πάσχα βαπτιζόταν ομαδικά οι κατηχούμενοι οπότε και άρχιζε η πνευματική ανακαίνιση τους. Σε ένδειξη αυτής της ανακαίνισης και ταυτόχρονα αναγέννησης και “πνευματικής καθαρότητας οι νεοβαπτισμένοι έφεραν καθ΄ όλην αυτή την εβδομάδα λευκά ενδύματα, εξ ου και αποκαλούμενη “λευκή εβδομάδα”. Ο Αυγουστίνος χαρακτηρίζει επίσης την ίδια εβδομάδα ως “οκτώ ημέρες των νεοφύτων” (ή νεοβαπτισθέντων ή και νεοφωτίστων).

Εορτασμός καΙ Έθιμα της Εβδομάδας της Διακαινησίμου.

Κατά την Διακαινήσιμο εβδομάδα επιτρέπεται η κατάλυση πάντων, ενώ κατά τους παλαιότερους χρόνους ολόκληρη η εβδομάδα αυτή χαρακτηριζόταν αργία από κάθε εργασία (κανόνας Νικηφόρου του ομολογητού). Ο 6ος όμως κανόνας της εν Τρούλλω (Κωνσταντινούπολη), Πενθέκτης Συνόδου συνιστά στους χριστιανούς καθ΄ όλη τη διάρκεια της εβδομάδας τον καθημερινό εκκλησιασμό. Μάλιστα κατά τους πρώτους χρόνους στην εβδομάδα αυτή απαγορεύονταν και τα οποιαδήποτε θεάματα.

Ειδικότερα στη Κωνσταντινούπολη η Διακαινήσιμος εβδομάδα εορτάζονταν με ιδιαίτερη λαμπρότητα και μεγαλοπρέπεια. Ο Αυτοκράτορας καλούσε του νεοφώτιστους καθώς και πτωχούς σε πλούσιο γεύμα, ενώ κατά την ημέρα Πέμπτη της Διακαινησίμου δέχονταν τον κλήρο προσφέροντας τιμητικό γεύμα στον Πατριάρχη και στους περί αυτόν. Πολλά όμως και πλούσια δώρα διένειμαν οι Αυτοκράτορες και σε επίσημες επισκέψεις που διενεργούσαν αυτή την εβδομάδα. Ακόμη απέλυαν από τις φυλακές κατάδικους για ελαφρά εγκλήματα.

Τα παραπάνω αυτοκρατορικά έθιμα της Διακαινησίμου εβδομάδας πέρασαν στο νεοσύστατο ελληνικό κράτος δια των βασιλικών επισκέψεων σε στρατόπεδα και νοσοκομεία και με έκδοση σχετικών διαταγμάτων για άρση στρατιωτικών ποινών. Έθιμα που συνεχίζονται και σήμερα από την Προεδρία της Δημοκρατίας.

Στην αρχαία εκκλησία η διακαινήσιμος εβδομάδα ήταν η πρώτη του Εκκλησιαστικού έτους, που αρχή του θεωρείτο η Κυριακή του Πάσχα.

Από τη Διακαινήσιμο εβδομάδα αρχίζει ν΄ αναγιγνώσκεται στις εκκλησίες το κατά Ιωάννην Ευαγγέλιον.

Κατά τη διακαινήσιμη εβδομάδα ψάλλεται καθημερινά η ακολουθία του Πάσχα χωρίς το «Δεύτε λάβετε φως». Η ακολουθία αυτή έγινε κατά μίμηση της ακολουθίας του «αγίου φωτός» του ναού του Παναγίου Τάφου των Ιεροσολύμων.

Την Παρασκευή της Διακαινησίμου, η εκκλησία εορτάζει τη Ζωοδόχο Πηγή σε ανάμνηση των εγκαινίων από τον αυτοκράτορα Λέοντα Α’ (5ος αιώνας) του ομωνύμου θαυματουργού Ναού που βρίσκεται στην Κωνσταντινούπολη

Στη περιπτωση που η εορτή του Αγίου Γεωργίου πέσει πριν το Πάσχα, τότε εορτάζει την δεύτερη μέρα του Πάσχα, δηλαδη την Δευτέρα της Διακαινησίμου.

Εάν η εορτή του Ευαγγελιστή Μάρκου πέσει πριν το Πάσχα, τότε εορτάζει την Τρίτη της Διακαινησίμου.

Υπάρχουν ακόμα αρκετά  διαφορετικά έθιμα που γίνονται μεσα στην  εβδομάδα της Διακαινησίμου σε διάφορες περιοχές της Ελλάδος.

Μερικα από αυτά είναι:

Στα Γιαννιτσά Πέλλας αναβιώνουν οι «Κουνιές». Σε επίκαιρα σημεία της πόλης στήνονται κούνιες, στις οποίες αιωρείται όποιος το επιθυμεί για το «καλό», υπέρ υγείας και πλούσιας σοδειάς.

Στην Καστανούσα Σερρών και τις Κρηνίδες Καβάλας αναβιώνει το ποντιακό πασχαλινό έθιμο των «αυγομαχιών»

Στο Κτικάδο Τήνου στρώνουν το «Τραπέζι της Αγάπης», ένα γιορταστικό τραπέζι με πασχαλινά εδέσματα.

Στην Ιερισσό της Χαλκιδικής αναβιώνει το έθιμο «Του μαύρου νιου τ” αλώνι». Μετά την επιμνημόσυνη δέηση, οι πρεσβύτεροι  κ αι ολοι οι κατοικοι αρχίζουν που συχνά ο χορός έχει μήκος τετρακόσια μέτρα. Τραγουδούν και χορεύουν πασχαλινά τραγούδια και τελειώνουν με τον Καγκελευτό χορό, που είναι η αναπαράσταση της σφαγής 400 Ιερισσιωτών από τους Τούρκους, κατά την Επανάσταση του 1821.

Στην Αράχωβα διεξάγεται ο παραδοσιακός αγώνας των γερόντων.

Την Πέμπτη στη Καλή Βρύση Δράμας περιφέρεται η εικόνα της Αναστάσεως για την προστασία του χωριού από κάθε κακό και ιδιαίτερα από το χαλάζι. Στη λιτανεία εκτός από πεζούς λαμβάνουν μέρος και ιππείς

Στη Ρεντίνα αναβιώνουν τα «Μπαϊράκια

Σε κάποια χωριά τη δεύτερη μέρα της Λαμπρής μετά την εκκλησία συνηθίζουν τα ρίχνουν τα αβγά κάτω από έναν βράχο

Στα Λουτρά Υπάτης χορεύεται ένας ιδιαίτερος τοπικός χορός

Στο Γηρομέρι Θεσπρωτίας, στο κοιμητήριο του χωριού, συγγενείς των νεκρών τραγουδούν πάνω από τους τάφους τους συνοδεία μουσικής.

.